Ik ging tegenover haar zitten en we keken elkaar een minuut lang, zwijgend, in de ogen. Hierna deelden we wat we in elkaars ogen gezien hadden over onze karakters, passie en drijfveren. Dat had een bijzonder resultaat: het bleek te kloppen.Deze oefening deed ik vorige maand, tijdens een workshop over ‘bloggen’ (over dit, wat ik nu aan het doen ben: een blog schrijven). Via ogen kun je écht bij iemand naar binnen kijken. En als we zwijgen - en alle ruis weg is - zie ik nog meer.
En deze week ervaarde ik dat ogen niet eens geopend hoeven te zijn om naar binnen te kunnen kijken. Sterker nog, kijkend naar iemand met gesloten ogen word ik vanzelf mee naar binnen getrokken.
De ogen zijn de spiegels van de ziel, is de uitdrukking. En niet alleen bij mensen. In mijn paardenschilderijen bijvoorbeeld worden kijkers ook geraakt door de ogen van mijn paarden. De uitdrukking van het oog is voor mij belangrijk om een specifieke emotie van het paard voelbaar te maken in een tekening of schilderij. Daar is ook de ziel van het dier te zien.
Deze maand bestudeer ik mensportretten. Hoe zit een gezicht anatomisch ook weer in elkaar vanuit allerlei hoeken gezien? Maar ook, wat maakt een gezicht sprekend? Wat maakt een emotie zichtbaar? In voorbereiding op mijn Artist in residence-periode was ik in gedachten ontelbare studies aan het maken van details; van neuzen, oren, monden en - natuurlijk - ogen. Daar zou ik me eens goed op toe gaan leggen, bedacht ik.
Ik ben inderdaad veel aan het studeren, maar niet tot in het kleinste detail. Ik teken van iedere bezoeker een portret. Live of via een foto die ik maak. Zonder te weten wat het eindresultaat gaat zijn van een verzameling van tientallen portretten, kan ik op deze manier dagelijks gezichten tekenen. Verschillende gezichten, in allerlei standen en uitdrukkingen. Bezoekers verrassen en inspireren me op deze manier, waardoor ik nieuwe dingen ontdek.
Woensdag maakte ik twee foto’s van een mannelijke bezoeker met baard. Op de eerste foto stond hij per ongeluk met gesloten ogen. Ik heb er een tekening van gemaakt. Dit beeld raakt en fascineert me en ik blijf maar naar de man met gesloten ogen kijken.
Ik ben gefascineerd door dat wat ik te zien krijg van hun binnenwereld. Er is veel te zien daar. Ik heb ontdekt: gesloten ogen zijn ook spiegels van de ziel.
Ps. Ik word hierbij geïnspireerd door het fort waar ik werk maak. Deze mannen met gesloten ogen staan voor mij ook voor de mannen die hier – in oorlog, of als kraker - verbleven. Baardgroei van dagen niet scheren, mannen met een verleden, een thuis ergens achtergelaten. Wachtend op wat eens komt, of niet komt: de lethargie, dood, vijand, ontzetting of overgave.
Deze maand gebruik ik mijn blog als een lopend verslag van mijn maand als 'Artist in residence' bij Werk aan het Spoel, Culemborg.
